Vanaf 1912 bestond er een geregelde veerdienst tussen Moerdijk en Willemsdorp over het Hollands Diep. De veerdienst werd eerst uitgevoerd met de stoomveerboot Hollandsch Diep die maximaal vijf auto’s kon vervoeren. In 1914 werd een grotere motorveerboot aangeschaft, genaamd Schollevaar. De veerdienst tussen Moerdijk en Willemsdorp werd in 1920 overgenomen door de Nederlandse overheid.
Algemeen
Bouw
IMO-nummer:
Brandmerk:
Werf & bouwnummer:
Snelheid
Max. snelheid:
Dienstsnelheid:
1 mijl per uur is 1,852 km/u
10 mijl per uur is 18,52 km/u
Uitleg Eenheden
Een losse eenheid staat gelijk aan een personenauto.
Opmerkelijk is dat in 1872 al de eerste Moerdijkbrug werd geopend, pas later is de veerdienst in het leven geroepen. De brug van 1872 was echter alleen een spoorbrug voor de spoorlijn Dordrecht-Breda. Voetgangers en auto’s moesten alsnog gebruik maken van een overzetveer.
Het Rijk besluit de veerdienst in de jaren 20 grondig te moderniseren en een kopladingsveerboot aan te schaffen, de Moerdijk. In Willemsdorp werd een kleine inloophaven gerealiseerd en de Rijksstraatweg naar Dordrecht werd verlengd naar de nieuwe haven. De afstand tot de haven van Moerdijk was bedroeg over 12 minuten, zodat met een enkele pont een halfuursdienst onderhouden kon worden. De kopladingsveerboot en bijbehorende aanlegsteigers waren een grote verbetering.
23
foto’sMoerdijkpont Moerdijk
De veerboot Moerdijk had een capaciteit voor ongeveer 260 personen en 23 auto’s met een doorrijhoogte van 3,55 meter. Om problemen met zijwind te voorkomen werden de dekhuizen niet opgetrokken tot het promenadedek, hierdoor krijgen de Moerdijkponten hun karakteristieke vorm. Op het promenadedek waren de twee stuurhuizen gesitueerd en de twee schoorstenen.
Stoommachine
De Moerdijk werd uitgerust met een tripple-expansie stoommachine bestaande uit twee Schotse ketels vervaardigd door Penn & Bauduin in Dordrecht. De machine kon bij 180 omwentelingen per minuut zo’n 550 ipk leveren. Een stoomdynamo van 3kW bij 110 V (vroeger de gebruikelijke huisspanning) zorgde voor de elektrische verlichting aan boord.
In de jaren na 1928 werden nog twee zusterschepen gebouwd. Wegens de toenemende transportbewegingen en de ongemakken die de veerdienst met zich mee bracht, zoals het niet kunnen varen met ijsgang werd al snel besloten een brug te bouwen over het Hollandsch Diep. Deze Moerdijkbrug kwam gereed in 1936 en daarbij werd de veerdienst opgeheven. De drie veerboten lagen werkloos aan de kant.
Oorlog
Nog maar een paar jaar na de opening kwam de Moerdijkbrug letterlijk al onder vuur te liggen. In de meidagen van 1940 werd de eerste poging ondernomen de brug op te blazen en deze uit handen van de bezetter te houden. Deze, en menig aanval van de geallieerden mislukte. De terugtrekkende bezetter heeft uiteindelijk zelf de bruggen opgeblazen op 6 november 1944.
De Duitsers hadden de Moerdijk, net als vele andere veerboten gevorderd en gebruikt als troepen- transportschip. Op de foto’s zie je de Moerdijk met terugtrekkende Duitse troepen en goederen in de haven van Vlissingen (net naast de fuik). Op de tweede foto de Moerdijk met op de achtergrond de Koningin Wilhelmina, die de Duitsers mee naar Hamburg genomen hadden.
Terug in dienst
In 1945 werd de veerdienst tussen Moerdijk en Willemsdorp weer in dienst gesteld. Hoewel niet voor lang, want met man en macht werd geprobeerd de bruggen te herstellen. De eerste provisorisch gerepareerde brug was gereed in de zomer van 1946. De veerdienst werd daarna weer opgeheven en de boten waren voor de tweede keer overbodig geworden.
De vrijwilligers van PSDnet.nl staan klaar voor rondleidingen in Vlissingen.
Naar de PSD
Het Rijk besloot de Moerdijk aan de Provincie Zeeland ter beschikking te stellen. De PSD had in de oorlog zeer veel geleden, bijna alle veerboten waren tot zinken gebracht. De PSD kon de Moerdijk goed gebruiken voor de dienst Kruiningen-Perkpolder en Vlissingen-Breskens.
De derde en laatste Moerdijkpont die naar Zeeland vertrekt is de Moerdijk (1928). Op 12 november 1948 vertrekt de Moerdijk vanuit de haven van Dintel naar Vlissingen, waar de volgende dag aangekomen wordt. Van 14 t/m 30 november ligt de Moerdijk voor reparatie bij scheepswerf De Schelde.
Op 14 november 1948 komt de Moerdijk voor het eerst in de vaart, op Vlissingen-Breskens samen met zusterschip Dordrecht. Op 13 maart 1949 komt de Moerdijk voor het eerst in de vaart op Kruiningen-Perkpolder, daar samen met het andere zusterschip Willemsdorp.
Vanaf 1 januari 1950 komt de Moerdijk niet meer voor in de PSD-vaarlijsten. In de naoorlogse jaren werden langzaam maar zeker alle veerboten weer opgeknapt en in dienst gesteld. In 1953 verkoopt het Rijk de veerboot aan de Rotterdamsche Tramweg Maatschappij.
Krammer
De RTM noemde de veerboot Krammer en de veerboot kwam in dienst tussen Zijpe en Anna Jacobapolder. In 1959 kwam ook zusterschip Willemsdorp naar de RTM en werd Zijpe gedoopt. Bij de RTM zou de Krammer nog tot september 1972 varen. Door het inmiddels gevorderde Deltaplan nam het vervoersaanbod af was geen tweede veerboot meer nodig. Daarnaast was het niet meer rendabel met een stoomboot te varen. De Zijpe werd wel verbouwd tot motorveerboot, maar de Krammer werd verkocht aan de sloper. In augustus 1973 werd de veerboot gesloopt bij Van de Marel in Viane.
Foto’s Moerdijkpont Moerdijk
Bekijk alle Zeeuwse foto’s van de PSD-veerboot Moerdijk (1928) op de fotopagina.